| กระแจะ ๓ | น. ชื่อรูปปลอกเหล็กสำหรับจับช้างดุ ทางปลายสัณฐานปากเปิดอย่างคีมคีบเบ้าทองเหลือง มีกำลังหดตัวให้ปลายจดเข้าหากันได้ ที่ริมปากมีงาแซงทำด้วยเหล็กปลายแหลมข้างละอัน ที่โคนปลอกมีที่สำหรับสวมคันไม้ไผ่ที่ทะลวงให้กลวง ร้อยเชือกซึ่งผูกจากปลอกลอดออกมาจากคันไม้ ใช้สำหรับพุ่งเข้าไปเกาะขาช้างข้างใดข้างหนึ่งไว้ เมื่อเกาะได้แล้ว โรยปลายไปผูกกับขอนไม้ไว้เพื่อช้างจะได้ลาก ช้างกำลังดุก็ลากไป งาแซงก็จะฝังลึกเข้าไปทุกทีจนไม่สามารถจะก้าวขาได้ ก็เป็นอันจับได้ |
| กลาง | (กฺลาง) น. ส่วนที่ไม่ค่อนไปข้างใดข้างหนึ่ง, โดยปริยายหมายความว่า ในที่หรือเวลาระหว่าง เช่น กลางฝน กลางทาง |
| กะเผลก | (-เผฺลก) ก. อาการเดินเอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง เนื่องจากขาข้างหนึ่งไม่ได้ระดับกับอีกข้างหนึ่ง. |
| กังหันร่อน | น. ชื่อท่ารำแบบหนึ่ง โดยมือข้างใดข้างหนึ่งตั้งวง แขนตึงระดับไหล่ อีกมือหนึ่งจีบหงาย แขนตึงระดับไหล่. |
| กินนรฟ้อนโอ่ | น. ชื่อท่ารำแบบหนึ่ง โดยมือข้างใดข้างหนึ่งตั้งหงาย หักข้อมือระดับแง่ศีรษะ อีกมือหนึ่งตั้งวงกลางข้างลำตัว แขนตึง. |
| เขยก | (ขะเหฺยก) ก. อาการที่เดินหรือวิ่งด้วยปลายเท้าอย่างคนเท้าเจ็บ, อาการที่เดินหรือวิ่งเอียงไปข้างใดข้างหนึ่งอย่างคนขาพิการ. |
| ชายพก | น. ริมผ้านุ่งที่ดึงรวบขึ้นมาไขว้กัน เหน็บไว้ที่บริเวณสะดือ แล้วดึงชายข้างใดข้างหนึ่งให้ยาวกว่า มีลักษณะคล้ายถุงเล็ก ๆ เหน็บไว้ที่เอว ใส่เงินหรือหมากเป็นต้นได้. |
| ซวน | ก. เอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง เช่น เดินซวน, เอนไปข้างใดข้างหนึ่ง เช่น เสาซวน. |
| ซวนเซ | ก. เสียหลักเซไปข้างใดข้างหนึ่ง. |
| เซ | ว. เสียการทรงตัวจนเอนเคลื่อนไปข้างใดข้างหนึ่ง เช่น เดินเซ ถูกผลักเลยเซ, มีลักษณะเย้ไปข้างใดข้างหนึ่ง เช่น เสาเซ รั้วเซ. |
| ตกขอบ | ว. ที่สุดข้างใดข้างหนึ่ง เช่น ขวาตกขอบ, เต็มที่ เช่น ฮาตกขอบ. |
| ตั้งเข่า | ก. กิริยาที่ผู้รำวางเข่าข้างใดข้างหนึ่งบนพื้น อีกข้างหนึ่งวางเท้าเต็มเท้าไปข้างหน้าลักษณะยกเข่าขึ้น ลำตัวตั้งตรง. |
| ตาเดียว | น. ชื่อปลาในอันดับ Pleuronectiformes มีหลายชนิด หลายสกุล พบทั้งในทะเล นํ้ากร่อย และนํ้าจืด เมื่อเกิดใหม่ตาจะอยู่คนละข้างกันเหมือนลูกปลาทั่วไป แต่เมื่อเจริญเติบโตขึ้นกะโหลกจะบิดไปข้างใดข้างหนึ่ง เป็นผลให้กล้ามเนื้อข้างหนึ่งบิดตามไปด้วย จึงทำให้ตาทั้ง ๒ ข้างเหนี่ยวกันมาหรือเคลื่อนมาอยู่ด้านเดียวกัน มีชื่อเรียกต่าง ๆ กัน เช่น ลิ้นหมา ลิ้นสุนัข ยอดม่วง ลิ้นควาย ลิ้นเสือ ลิ้นหมาหงอนยาว ใบไม้ ใบขนุน ซีกเดียว จักรผาน. |
| ถอนสายบัว | ก. ทำความเคารพโดยยืนตรงแล้วชักขาข้างใดข้างหนึ่งไปข้างหลัง พร้อมกับย่อเข่าและก้มศีรษะเล็กน้อย เป็นการแสดงความเคารพของสตรีต่อเจ้านายชั้นสูง. |
| เป๋ | ว. บิดไป เช่น ขาเป๋, ไถลไป, เฉไป, เช่น ขี่จักรยานเป๋เข้าข้างทาง, เอียงมากไปข้างใดข้างหนึ่ง เช่น หวีผมเป๋, มักใช้เข้าคู่กับคำ ไป๋ เป็น เป๋ไป๋ หรือ ไป๋เป๋. |
| ไม้เอนชาย | น. ไม้ดัดแบบหนึ่งที่มีต้นเอนไปข้างใดข้างหนึ่ง เหมือนไม้ที่อยู่ริมน้ำ. |
| ยักเอว | ก. เอียงตัวท่อนบนไปข้างใดข้างหนึ่ง ส่วนลำตัวท่อนล่างตั้งตรง เป็นท่าประกอบการรำไทยท่าหนึ่ง. |
| ยิ้มมุมปาก | ก. ยิ้มที่มุมปากข้างใดข้างหนึ่งโดยไม่เปิดปาก. |
| ยุติธรรม | ว. เที่ยงธรรม, ไม่เอนเอียงเข้าข้างใดข้างหนึ่ง, ชอบด้วยเหตุผล, เช่น ราคายุติธรรม กรรมการตัดสินอย่างยุติธรรม. |
| วงเล็บปีกกา | น. เครื่องหมายวรรคตอนรูปดังนี้ { } สำหรับใช้ควงคำหรือข้อความซึ่งอยู่คนละบรรทัดเข้าด้วยกันเพื่อให้รู้ว่าเป็นกลุ่มเดียวกันหรือเชื่อมโยงกัน อาจใช้เพียงข้างใดข้างหนึ่งก็ได้ เช่น
ใช้ในวิชาคณิตศาสตร์ เพื่อกั้นสมาชิกของเซตหรือกั้นกลุ่มตัวเลขหรือกลุ่มสัญลักษณ์ที่มีวงเล็บแบบอื่นอยู่แล้วไว้เป็นกลุ่มเดียวกัน เช่น A = { 2, 4, 6, 8 }, 2x – 5{ 7 – (x – 6) + 3x } – 28 = 39. |
| สไบเฉียง | น. วิธีห่มผ้าสไบให้เฉวียงบ่าข้างใดข้างหนึ่ง เรียกว่า ห่มสไบเฉียง. |
| เสมอหน้า | ว. ทั่วถึงและเท่าเทียมกัน, ทัดเทียม, ไม่โอนเอียงเข้าข้างใดข้างหนึ่ง, เช่น รักลูกเสมอหน้ากัน. |
| ห่มสไบเฉียง | น. เรียกวิธีห่มผ้าสไบให้เฉวียงบ่าข้างใดข้างหนึ่ง. |
| อรรธจักร | (อัดทะจัก) น. เรียกดวงชาตาของคนที่พระเคราะห์ไปร่วมกันอยู่ข้างใดข้างหนึ่ง, อัฒจักร ก็ว่า. |
| อัฒจักร | (อัดทะจัก) น. เรียกดวงชาตาของคนที่พระเคราะห์ไปร่วมกันอยู่ข้างใดข้างหนึ่ง, อรรธจักร ก็ว่า. |