จินดา | (n) precious stone, See also: gem, Thai Definition: แก้วมีค่า |
จินดามณี | (n) the first Thai textbook, Example: จินดามณีจะมีขึ้นไม่ได้หากปราศจากการศึกษาตัวบทวรรณคดีในวิถีชีวิตของปัจเจกชน, Count Unit: เล่ม, Thai Definition: ชื่อตำราหนังสือไทยของพระโหราธิบดี ในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช |
จินดามณี | (n) wishful gem, See also: wishful stone, supreme object of alchemy, Syn. แก้วสารพัดนึก, Thai Definition: แก้วอันให้ผลแก่เจ้าของตามใจนึก |
เพชรนิลจินดา | (n) precious stone, See also: jewels, Syn. อัญมณี, เพชรพลอย, Example: แพรผ้าอาภรณ์ที่เธอสวมใส่อยู่นั้น หรูหราราวกับประโคมแต่งด้วยเพชรนิลจินดา, Thai Definition: เครื่องเพชรพลอย |
จินดา | น. ความคิด, ความนึก |
จินดา | แก้วมีค่า เช่น ทับทรวงดวงกุดั่นจินดาแดง (อิเหนา). |
จินดามณี | น. แก้วอันให้ผลแก่เจ้าของตามใจนึก, แก้วสารพัดนึก |
จินดามณี | ชื่อตำราแบบเรียนหนังสือไทยโบราณ เช่น จินดามณีฉบับพระโหราธิบดีแต่งในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จินดามณีฉบับไม่ปรากฏชื่อผู้แต่ง ในรัชกาลสมเด็จพระบรมโกศ จินดามณีฉบับกรมหลวงวงษาธิราชสนิทแต่งในสมัยรัตนโกสินทร์. |
จินดามัย | ว. ที่สำเร็จด้วยความคิด. |
จินดาหนา | (-หฺนา) น. ต้นจันทน์. |
จินดาหรา | (-หฺรา) ว. ฉลาด. |
ธรรมจินดา | น. การพิจารณาธรรม. |
ประถมจินดา | (ปฺระถมมะ-) น. ชื่อคัมภีร์แพทย์แผนโบราณ. |
เพชรนิลจินดา | (เพ็ดนิน-) น. เครื่องเพชรพลอย. |
ชิ่น | ก. สิ้น, หมด, เช่น อันว่าพระญาติท้งงชิ่น สทิ่นท้ยนจินดา (ม. คำหลวง ทศพร). |
ตรีพิธพรรณ | ชื่อโคลง ๔ ประเภทหนึ่งที่เลื่อนคำรับสัมผัสในบาทที่ ๒ จากคำที่ ๕ มาเป็นคำที่ ๓ ส่วนข้อบังคับอื่น ๆ เหมือนโคลงสี่สุภาพทุกประการ เช่น ข้าขอประณตน้อม กายวจี จิตนา ต่อพระตรีไตรรัตน์ โรจน์เรื้อง เป็นประทีปส่องศรี โลกชัชวาลนา กำจัดมืดมนธ์เปลื้อง สัตว์พ้นสงสาร (หลักภาษาไทยของพระยาอุปกิตศิลปสาร, ในจินดามณีเรียกตรีเพชรทัณฑี). |
ตรีเพชรทัณฑี | (ตฺรีเพ็ดทันที) น. ชื่อโคลงชนิดหนึ่งที่เลื่อนคำรับสัมผัสในบาทที่ ๒ จากคำที่ ๕ มาเป็นคำที่ ๓ ส่วนข้อบังคับอื่น ๆ เหมือนโคลงสี่สุภาพทุกประการ เช่น ปางนั้นสองราชไท้ ดาบศ สาพิมตไปมา กล่าวแก้ว ประทานราชเอารส สองราช เวนแต่ชูชกแล้ว จึ่งไท้ชมทาน (จินดามณี). |
ตันหยง | น. ดอกพิกุล. (จินดามณี). (ช. bunga tanjong ว่า ดอกพิกุล). |
เตียน ๒ | ก. ติ, ทัก, เช่น โปรดแปลงเอาอย่าเตียน ข้อยข้าเขียนตามฉบับ (จินดามณี). |
ทวาตรึงประดับ | น. ชื่อโคลงกลบทแบบหนึ่ง กำหนดให้คำแรกกับคำสุดท้ายของแต่ละบาทใช้คำซ้ำกัน เช่น
| (จินดามณี) |
|
ทวารประดับ | (ทะวาน-) น. ชื่อโคลงกลบท กำหนดให้ ๒ คำแรกกับ ๒ คำสุดท้ายของแต่ละบาทใช้คำซ้ำกัน โดยให้ ๒ คำสุดท้ายกลับคำกัน เช่น
| (จินดามณี), |
สกัดแคร่ ก็เรียก. |
ทัณฑีบท | (ทันทีบด) น. โคลงสี่สุภาพแบบหนึ่ง แต่ละบาทมีสัมผัสสระคู่ชิด เช่น
| (จินดามณี). |
|
นาคพันธ์ | (นากคะ-) น. ชื่อโคลงกลบทแบบหนึ่ง กำหนดให้ ๒ คำต้นของบาทถัดไป ซ้ำกับ ๒ คำท้ายของบาทหน้า โดยให้สลับคำกัน เช่น
| (จินดามณี), |
สนธิอลงกต ก็ว่า. |
นาย | เมื่อใช้เป็นคำนำราชทินนาม เป็นบรรดาศักดิ์ของข้าราชการในราชสำนักในสมัยก่อนเลิกบรรดาศักดิ์ เช่น นายนรินทร์ธิเบศ นายมหานุภาพ นายสุจินดา นายวรการบัญชา |
บน ๓ | น. คำ เช่น ให้บนถ้อยคำ (จินดามณี) |