กระดอม | น. ชื่อไม้เถาเนื้ออ่อนชนิด Gymnopetalum chinense (Lour.) Merr. ในวงศ์ Cucurbitaceae เถา ๕ เหลี่ยม มีมือจับ ผล ๑๐ เหลี่ยม สุกสีส้ม มีรสขม ใช้ทำยาได้, ขี้กาดง หรือ ขี้กาเหลี่ยม ก็เรียก. |
กระท่อม ๒ | น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Mitragyna speciosa (Korth.) Havil. ในวงศ์ Rubiaceae ชอบขึ้นริมนํ้าทั่วไป ใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกัน ยอด ใบอ่อน และก้านใบสีแดงเรื่อ ๆ ช่อดอกกลมสีเหลืองออกเดี่ยว ๆ ตามง่ามใบ ใบมีรสขม กินแล้วเมา เป็นยาเสพติด, อีถ่าง ก็เรียก. |
ขม ๒ | ชื่อบัวสายพันธุ์หนึ่งในสกุล Nymphaea ดอกเล็ก สีขาว สายกินได้ หัวมีรสขม. |
ขี้กา | น. ชื่อไม้เถาเนื้ออ่อนหลายชนิดหลายสกุล ในวงศ์ Cucurbitaceae ผลกลมขนาดผลมะนาวถึงผลส้มเกลี้ยง สุกสีแดง เมล็ดสีเขียวแก่ มีเยื่อเป็นเมือก ๆ หุ้ม และมีรสขม เช่น ขี้กาแดงหรือกระดึงช้างเผือก ( Trichosanthes tricuspidata Lour.). |
คนทา | (คน-) น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Harrisonia perforata (Blanco) Merr. ในวงศ์ Simaroubaceae มักขึ้นเป็นหมู่ในป่าโปร่ง สูงได้ถึง ๘ เมตร มีหนามทั่วต้น ใบคล้ายมะขวิดแต่เขื่องกว่า ดอกสีขาว ผลกลมแป้นขนาดราวหัวแม่มือ ทุกส่วนมีรสขม ใช้ทำยาได้ กิ่งใช้ทำไม้สีฟัน, สีฟันคนทา หรือ กะลันทา ก็เรียก, พายัพเรียก จี้ หรือ หนามจี้. |
ดี ๑ | น. อวัยวะภายในของคนและสัตว์ที่บรรจุนํ้าข้นสีเขียว มีรสขม ซึ่งออกจากตับ สำหรับช่วยย่อยอาหาร, เรียกนํ้าข้นสีเขียว มีรสขม ออกจากตับ สำหรับช่วยย่อยอาหาร ว่า นํ้าดี. |
ดีบัว | น. ต้นอ่อนซึ่งอยู่ในเม็ดบัว มีรสขม. |
ดีหมี | น. ชื่อไม้ต้นหลายชนิดหลายสกุลในหลายวงศ์ Euphorbiaceae เช่น ชนิด Cleidion javanicum Blume ขึ้นในป่าดิบ มีรสขม ใบคล้ายมะไฟ ใช้ทำยาได้. |
ติตติกะ | (ติด-) ว. มีรสขม. |
นมพิจิตร | ชื่อไม้เถา ๒ ชนิด ในสกุล Trichosanthes วงศ์ Cucurbitaceae ชนิด T. anguina L. , บวบงู ก็เรียก, ชนิด T. cucumerina L. ผลมีรสขม ใช้ทำยาได้, บวบขม ก็เรียก. |
บัวขม | น. บัวสายพันธุ์หนึ่งในสกุล Nymphaea ดอกเล็ก สีขาว สายกินได้ หัวมีรสขม. |
บุ้งร้วม | น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Enydra fluctuansLour. ในวงศ์ Compositae ขึ้นในนํ้าและที่ชื้นแฉะ ดอกเล็กสีขาว ๆ ใบมีรสขม ใช้ทำยาได้ เรียก ผักบุ้งร้วม. |
ฟัก ๑ | น. ชื่อไม้เถาชนิด Benincasa hispida (Thunb.) Cogn. ในวงศ์ Cucurbitaceae ผลใหญ่รูปกลมหรือรี เมื่อแก่ผิวแข็งมีคราบขาว กินได้ เมล็ดใช้ทำยา มีหลายพันธุ์ ต่างกันที่ลักษณะของผล, พันธุ์ผลเล็ก ผิวบางมีขน เรียก แฟง, พันธุ์ที่ผลมีรสขม ใช้ทำยาได้ เรียก ฟักขม. |
สะเดา | น. ชื่อไม้ต้นชนิด Azadirachta indica A. Juss. var. siamensis Valeton ในวงศ์ Meliaceae ใบมีรสขม ใบอ่อนและช่อดอกกินได้และใช้ทำยาได้. |
สะเดาอินเดีย | น. ชื่อไม้ต้นชนิด Azadirachta indica A. Juss. var.indica ในวงศ์ Meliaceae ใบมีรสขม ใบอ่อนและช่อดอกกินได้และใช้ทำยาได้, ชาวบ้านเข้าใจว่าเป็นชนิดเดียวกับต้นควินินหรือซิงโคนา (Cinchona spp.) ที่ใช้เปลือกสกัดเป็นยาควินิน. |