| กาเฟอีน | น. สารประกอบอินทรีย์ประเภทพิวรีน มีสูตรเคมี C8H10O2N4 ลักษณะเป็นผลึกสีขาว มีในใบชา เมล็ดกาแฟ เป็นยาเสพติดอย่างอ่อน มีฤทธิ์อย่างแรงต่อหัวใจ ใช้ในการแพทย์. |
| ไขมัน | น. สารประกอบอินทรีย์จำพวกหนึ่งมีทั้งในสัตว์และพืช ไม่ละลายน้ำ, ถ้าเป็นของเหลวในอุณหภูมิปรกติเรียก น้ำมัน, ถ้าเป็นของแข็งในอุณหภูมิปรกติเรียก ไข. (อ. fat) |
| ไขมัน | เรียกเนื้อเยื่อเกี่ยวพันชนิดหนึ่งในคนและสัตว์บางชนิดซึ่งสะสมสารประกอบอินทรีย์ดังกล่าวไว้มากโดยเฉพาะบริเวณหน้าท้องหรือในผนังหน้าท้อง มีลักษณะนุ่ม ๆ หยุ่น ๆ, มัน ก็ว่า. |
| คาร์โบไฮเดรต | (-เดฺรด) น. ชื่อกลุ่มสารประกอบอินทรีย์ ซึ่งประกอบด้วยธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน ส่วนใหญ่มีสูตรเคมี Cx(H2O)y แบ่งออกเป็น ๒ ประเภทใหญ่ คือ นํ้าตาลและพอลิแซ็กคาไรด์ เป็นสารอาหารที่สำคัญมากประเภทหนึ่ง. |
| ทีเอ็นที | น. สารประกอบอินทรีย์ ชื่อเต็มคือ ไทรไนโทรโทลูอีน (trinitrotoluene) มีสูตร C7H5(NO2)3 ลักษณะเป็นของแข็ง มีรูปผลึกสีเหลืองอ่อน หลอมละลายที่ ๘๒˚ซ. เป็นวัตถุระเบิดชนิดร้ายแรง. |
| นิโคติน | น. สารประกอบอินทรีย์ประเภทแอลคาลอยด์ มีสูตร C10H14N2 ลักษณะเป็นของเหลวข้น มีจุดเดือด ๒๔๗ °ซ. เป็นพิษอย่างแรง มีปรากฏอยู่ในใบยาสูบ. |
| ไนลอน | น. สารประกอบอินทรีย์ซึ่งสังเคราะห์ขึ้น มีโมเลกุลขนาดใหญ่ มักผลิตให้เป็นเส้นใยเล็ก ๆ ซึ่งนำไปฟั่นเป็นเส้นด้ายหรือเส้นเชือกที่มีความเหนียวมาก หรือนำไปทอเป็นผ้าได้, เรียกสิ่งที่ทำจากเส้นใยนั้น เช่น ผ้าไนลอน เชือกไนลอน. |
| โปรตีน | (โปฺร-) น. สารประกอบอินทรีย์เชิงซ้อนของไนโตรเจน มีโมเลกุลขนาดใหญ่ประกอบด้วยกรดแอมิโนหลายชนิดเชื่อมโยงกัน เป็นสารประกอบที่สำคัญยิ่งต่อสิ่งมีชีวิตทุกชนิดซึ่งจำเป็นต้องใช้เพื่อสร้างเนื้อเยื่อของร่างกาย. |
| พลาสติก | น. สารประกอบอินทรีย์ที่สังเคราะห์ขึ้นใช้แทนวัสดุธรรมชาติ บางชนิดเมื่อเย็นก็แข็งตัว เมื่อถูกความร้อนก็อ่อนตัว บางชนิดแข็งตัวถาวร มีหลายชนิด เช่น ไนลอน ยางเทียม ใช้ทำสิ่งต่าง ๆ เช่น เสื้อผ้า ฟิล์ม ภาชนะ ส่วนประกอบเรือหรือรถยนต์. |
| พาราฟิน | น. สารประกอบอินทรีย์ประเภทหนึ่งซึ่งมีสูตร CnH2n+2ในเมื่อ n = 1, 2, 3, … ในปัจจุบันเรียกสารประกอบประเภทนี้ ว่า อัลเคน (alkane). (อ. paraffin) |
| พาราฟิน | ชื่อนํ้ามันประเภทหนึ่ง ซึ่งมีจุดเดือดอยู่ระหว่าง ๒๐๐ °-๓๐๐ °ซ. เป็นสารผสมของสารประกอบอินทรีย์ซึ่งมีสูตร CnH2n+2 ในเมื่อ n = 12-16 ได้มาจากการนำนํ้ามันปิโตรเลียมมากลั่น ใช้ประโยชน์เป็นเชื้อเพลิงได้, นํ้ามันก๊าด ก็เรียก. (อ. paraffin oil) |
| พาราฟิน | ชื่อของแข็งประเภทหนึ่ง ลักษณะสีขาวโปร่งแสง หลอมละลายระหว่าง ๕๐ °-๖๐ °ซ. เป็นสารผสมของสารประกอบอินทรีย์ซึ่งมีสูตร CnH2n+2 ในเมื่อ n = 20-30 ใช้ประโยชน์ทำเทียนไข กระดาษไข ยาขัด เป็นต้น. |
| มอร์ฟีน | น. สารประกอบอินทรีย์ประเภทแอลคาลอยด์ มีสูตร C17H19O3N ลักษณะเป็นผลึกสีขาว หลอมละลายที่ ๒๕๔ °ซ. มีในฝิ่น เป็นยาเสพติดอย่างแรง ทางแพทย์ใช้เกลือไฮโดรคลอไรด์หรือเกลือแอซีเทต หรือเกลือซัลเฟตของมอร์ฟีนเป็นยาระงับความปวด. |
| มีเทน | น. สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นแก๊ส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไวไฟ มีสูตร CH4 มีปรากฏในที่ซึ่งมีสารอินทรีย์ผุพังเน่าเปื่อย ในบ่อถ่านหิน ในแก๊สธรรมชาติ ใช้ประโยชน์เป็นแก๊สเชื้อเพลิง และใช้ในอุตสาหกรรมสังเคราะห์โปรตีนเป็นต้น. |
| เมนทอล | น. สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง มีสูตร C10H20O ลักษณะเป็นผลึกสีขาว หลอมละลายที่ ๔๒ °ซ. มีกลิ่นหอมเย็น มีอยู่ในนํ้ามันหอมระเหยที่ได้จากพืชบางชนิด เช่น นํ้ามันมินต์ซึ่งสกัดจากใบมินต์ ใช้ประโยชน์ในทางยาปรุงกลิ่นและปรุงรส. |
| ลิตมัส | (ลิดมัด) น. สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่งลักษณะเป็นผงสีม่วง ละลายนํ้าได้ สารละลายลิตมัสให้สีแดงเมื่อถูกกรด แต่ให้สีนํ้าเงินเมื่อถูกด่าง ใช้ประโยชน์ในเคมีวิเคราะห์และใช้ทดสอบสภาพกรดหรือด่างของดิน. |
| สตริกนิน | (สะตฺริก-) น. สารประกอบอินทรีย์ประเภทแอลคาลอยด์ มีสูตร C21H22N2O2 ลักษณะเป็นผลึกหรือผงสีขาว ละลายได้เล็กน้อยในนํ้า หลอมละลายที่ ๒๖๘ °-๒๙๐ °ซ. เป็นพิษอย่างแรง. |
| อะเซทิลีน | น. สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง มีสูตร C2H2 ลักษณะเป็นแก๊ส ไม่มีสี เป็นพิษ จุดไฟติด ใช้ประโยชน์ได้มากมาย เช่นนำไปจุดกับแก๊สออกซิเจนได้เปลวไฟออกซิอะเซทิลีนซึ่งร้อนจัดจนใช้เชื่อมและตัดโลหะได้ ใช้เป็นสารตั้งต้นเพื่อสังเคราะห์สารอื่นได้มากมาย. |
| อีเทอร์ | น. สารประกอบอินทรีย์ประเภทหนึ่ง มีสูตรทั่วไปเป็น R–O–R โดยทั่วไปมักหมายถึง ไดเอทิลอีเทอร์ ซึ่งมีสูตร C2H5–O–C2H5 ลักษณะเป็นของเหลว ใส ไม่มีสี มีจุดเดือด ๓๔.๖ ํซ. ไวไฟมาก ใช้ประโยชน์เป็นยาดมสลบ เป็นตัวทำละลาย และใช้นำไปเตรียมสารเคมีอื่น. |
| แอสไพริน | น. สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง มีสูตร CH3COO∙C6H4∙COOH ชื่อทางเคมี คือ acetylsalicylic acid ลักษณะเป็นของแข็งสีขาว หลอมละลายที่ ๑๓๓ ํซ. ใช้ในทางการแพทย์เป็นยาลดไข้และระงับปวด. |
| เฮโรอีน | น. สารประกอบอินทรีย์ประเภทอนุพันธ์ของมอร์ฟีน มีสูตร C17H17NO (C2H3O2)2 ชื่อทางเคมี คือ ไดอะเซทิลมอร์ฟีน ลักษณะเป็นผลึกสีขาว หลอมละลายที่ ๑๗๓ °ซ. เป็นยาเสพติดอย่างร้ายแรงและมีพิษมาก. |
| Volatile organic compounds | สารประกอบอินทรีย์ระเหย [วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี] |
| protein | โปรตีน, โปรตีน [ โปฺร- ] น. สารประกอบอินทรีย์เชิงซ้อนของไนโตรเจน มีโมเลกุลขนาดใหญ่ประกอบด้วยกรดแอมิโนหลายชนิดเชื่อมโยงกัน เป็น สารประกอบที่สำคัญยิ่งต่อสิ่งมีชีวิตทุกชนิดซึ่งจําเป็นต้องใช้เพื่อสร้างเนื้อเยื่อของร่างกาย. (อ. protein)., Example: <p>ลำดับเบสภายในดีเอ็นเอเป็นตัวกำหนดชนิดของโปรตีนที่สร้าง โดยลำดับเบสถอดรหัสเป็น messenger RNA (mRNA) โดยกระบวนการที่เรียกว่า transcription หลังจากนั้นลำดับเบสทีละ 3 เบสที่เรียงติดกันของ mRNA แปลรหัสเป็นกรดอะมิโนแต่ละตัวกระบวนการนี้เรียกว่า translation ในกระบวนการนี้อาศัย ribosome (จับกับ mRNA ในขณะเกิดการแปลรหัส) transfer RNA (RNA ที่มีหน้าที่ลำเลียงกรดอะมิโนเข้าสู่ ribosome เพื่อมาเชื่อมต่อเป็นโปรตีนตามรหัสของ mRNA) หลังจากผ่านกระบวนการแปลรหัสได้โปรตีนที่เซลล์ต้องการ <br> <br>แหล่งข้อมูล<br> สุดสงวน ชูสกุลธนะชัย. “ดีเอ็นเอ: รหัสแห่งชีวิต” ในดีเอ็นเอ : ปริศนาลับรหัสชีวิต. หน้า 19-38. ปทุมธานี : ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ, 2546. [วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี] |
| คาร์โบไฮเดรต | ชื่อกลุ่มสารประกอบอินทรีย์ ซึ่งประกอบด้วยธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน, Example: คำที่มักเขียนผิด คือ คาร์โบไฮเดรท [คำที่มักเขียนผิด] |
| Organic compounds | สารประกอบอินทรีย์ [TU Subject Heading] |
| Organochlorine compounds | สารประกอบอินทรีย์คลอรีน [TU Subject Heading] |
| Volatile organic compounds | สารประกอบอินทรีย์ระเหยง่าย [TU Subject Heading] |
| Organic Compound | สารประกอบอินทรีย์, Example: สารที่มีคาร์บอนอยู่สองอะตอมหรือมากกว่า คาร์บอนนี้จะเชื่อมต่อกันเป็นโซ่โดยมีไฮโดรเจนเชื่อมต่อกับคาร์บอนด้วย [สิ่งแวดล้อม] |
| Volatile Organic Componds, VOCs | สารประกอบอินทรีย์ระเหยง่าย, วีโอซี, Example: สารอินทรีย์ซึ่งระเหยง่ายทำให้เกิดมลพิษอากาศ โดยตรงหรือโดยผ่านปฏิกิริยาทางเคมีหรือแสอาทิตย์ [สิ่งแวดล้อม] |
| Chemical Oxygen Demand | ซีโอดี, ซีโอดี คือปริมาณออกซิเจนที่จำเป็นสำหรับปฏิกิริยาเคมีที่ใช้ในการย่อยสลายสารประกอบอินทรีย์ในน้ำเสียค่าซีโอดีที่สูงกว่าแสดงว่า ปฏิกิริยาการย่อยสลายนั้นต้องการปริมาณออกซิเจนมากกว่า ค่าซีโอดีสามารถใช้เป็นตัววัดทางอ้อมของปริมาณสารประกอบอินทรีย์ในน้ำ [เทคโนโลยีชีวภาพ] |
| Compounds, Non-Nitrogenous-Organic | สารประกอบอินทรีย์ที่ไม่มีไนโตรเจ็น [การแพทย์] |
| indole acetic acid (IAA) | กรดอินโดลแอซีติก(ไอเอเอ), ออกซินชนิดหนึ่ง สูตรเคมีคือ C10H9O2N เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตของพืช [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| cholesterol | คอเลสเตอรอล, สารประกอบอินทรีย์ประเภทสเตอรอยด์ สูตรเคมีคือ C27H45OH พบในเลือด เนื้อเยื่อประสาท สมอง ตับ และต่อมหมวกไต [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| carotenoid | แคโรทีนอยด์, สารประกอบอินทรีย์พวกหนึ่งที่มีสีเหลือง ส้ม หรือแดงทับทิม มีในพืช และเนื้อเยื่อบางชนิดของสัตว์ สารแคโรทีนอยด์ที่สำคัญได้แก่ แคโรทีน ไลโคปีน และอนุพันธ์อื่น ๆ ของสารทั้ง 2 นี้ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| chitin | ไคทิน, สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง ที่มีองค์ประกอบคล้ายคาร์โบไฮเดรต แต่มีธาตุไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบด้วย พบในเขาสัตว์ เปลือกหุ้มภายนอกของสัตว์จำพวกอาร์โทรพอดและผนังเซลล์ของเชื้อราบางชนิด [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| cytosine | ไซโทซีน, สารประกอบอินทรีย์พวกเบสชนิดหนึ่ง มีธาตุไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ สูตรเคมีคือ C4H5N3O พบใน DNA และ RNA [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| nicotine | นิโคติน, สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง สูตรเคมีคือ C10H14N2 ไม่มีสี เป็นสารมีพิษละลายได้ในน้ำ มีอยู่ในใบยาสูบ ใช้เป็นยาฆ่าแมลง [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| organic acid [ carboxylic acid ] | กรดอินทรีย์, สารประกอบอินทรีย์ที่มีหมู่คาร์บอกซิล (-COOH) อยู่ในโมเลกุล เช่น กรดแอซีติก (CH3COOH) กรดฟอร์มิก (HCOOH) เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| glycerol | กลีเซอรอล, สารประกอบอินทรีย์พวกแอลกอฮอล์ชนิดหนึ่ง สูตรเคมีคือ C3H8O3 เป็นของเหลวข้น ไม่มีสี มีจุดเดือด 290oC ละลายน้ำได้ เป็นองค์ประกอบสำคัญของไขมันหรือน้ำมัน เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า กลีเซอริน ใช้ในอุตสาหกรรมทำยา เครื่องสำอาง สบู่ เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| thymine | ไทมีน, สารประกอบอินทรีย์พวกเบสชนิดหนึ่งมีธาตุไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ สูตรเคมี คือ C5H6N2O2 พบใน DNA [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| tar | น้ำมันดิน, ของผสมของสารประกอบอินทรีย์มีลักษณะเป็นของเหลวข้น ได้จากการกลั่นลำดับส่วนน้ำมันดิบ หรือการกลั่นทำลายวัตถุที่มีธาตุคาร์บอนเป็นองค์ประกอบ เช่น ไม้ ถ่านหิน เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| freon | ฟรีออน, สารประกอบอินทรีย์พวกคลอโรฟลูออโรคาร์บอนสลายตัวยาก ไม่มีสี และไม่ติดไฟ ทำให้เป็นของเหลวหรือเป็นไอได้ง่าย ใช้เป็นสารทำให้เกิดความเย็นในเครื่องทำความเย็นหรือทำให้เกิดแรงดันในกระป๋องสเปรย์ต่าง ๆ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| uracil | ยูราซิล, สารประกอบอินทรีย์พวกเบสชนิดหนึ่ง สูตรเคมีคือ C4H4N2O2 พบใน RNA [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| urea | ยูเรีย, สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง สูตรเคมี คือ NH2CONH2 เป็นของแข็งสีขาว มีจุดหลอมเหลว 130oC ละลายน้ำได้ดี ใช้ทำปุ๋ยไนโตรเจน ในร่างกายสัตว์ยูเรียเกิดขึ้นจากกรดอะมิโนที่เปลี่ยนแปลงไปในกระบวนการเมแทบอลิซึมของโปรตีน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| lipid | ลิพิด, ไขมัน, สารประกอบอินทรีย์ที่ได้จากสิ่งมีชีวิต ประกอบด้วยธาตุ C, H, O เป็นส่วนใหญ่ไม่ละลายน้ำแต่ละลายได้ในตัวทำละลายอินทรีย์ เช่น ขี้ผึ้ง ไขมันสัตว์ น้ำมันที่สกัดจากพืช เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| organic compound [ carbon compound ] | สารประกอบอินทรีย์, สารประกอบที่มีธาตุคาร์บอนเป็นองค์ประกอบส่วนใหญ่อยู่รวมกับธาตุไฮโดรเจนและธาตุอื่น ๆ ธาตุใดธาตุหนึ่ง หรือหลายธาตุ คือ O, N, S, และเฮโลเจน โดยสร้างพันธะกับคาร์บอนด้วยพันธะโคเวเลนต์ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| inorganic compound | สารประกอบอนินทรีย์, สารประกอบของธาตุทั้งหมด ยกเว้นสารประกอบอินทรีย์ สารประกอบบางพวกของคาร์บอน เช่น พวกคาร์บอเนต ไซยาไนด์ ออกไซด์ จัดเป็นสารประกอบอนินทรีย์ด้วย [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| carbonyl group | หมู่คาร์บอนิล, หมู่อะตอมในสารประกอบอินทรีย์ มีสูตรโครงสร้างเป็น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| alcohol | แอลกอฮอล์, สารประกอบอินทรีย์จำพวกหนึ่ง ในโมเลกุลประกอบด้วยหมู่ไฮดรอกซิล(-OH) เช่น เอทานอล C2H5OH เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |