| อังคาร | (n) Tuesday, Syn. วันอังคาร, Example: คนงานรวมตัวปิดกั้นถนนบางนา-ตราดมาตั้งแต่วันอังคาร จนทำให้การจราจรติดขัด, Count Unit: วัน, Thai Definition: ชื่อวันที่ 3 ของสัปดาห์ |
| อังคาร | (n) Mars, Syn. ดาวอังคาร, Example: ภายภาคหน้ามนุษย์เราอาจจะไปพักผ่อนบนดาวอังคารก็ได้, Count Unit: ดวง, Thai Definition: ชื่อดาวเคราะห์ดวงที่ 4 ในระบบสุริยะ |
| อังคาร | (n) ash, Thai Definition: เถ้าถ่านของศพที่เผาแล้ว |
| ดาวอังคาร | (n) Mars, Example: ในโลกดาวอังคารมีบริวารสองดวง แต่โลกเรามีดวงเดียวคือพระจันทร์, Thai Definition: ดาวเคราะห์ดวงที่ 4 ห่างจากดวงอาทิตย์ |
| อังคาร | (-คาน) น. ชื่อวันที่ ๓ ของสัปดาห์ |
| อังคาร | ชื่อดาวเคราะห์ดวงที่ ๔ ในระบบสุริยะ มองเห็นด้วยตาเปล่า อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ ๒๒๘ ล้านกิโลเมตร มีเส้นผ่าศูนย์กลาง ๖, ๗๘๗ กิโลเมตร มีพื้นผิวขรุขระและมีบรรยากาศเบาบาง ส่วนใหญ่เป็นแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ มีบริวาร ๒ ดวง |
| อังคาร | เถ้าถ่านของศพที่เผาแล้ว. |
| อังคารสี่บท | ดู สี่บท. |
| เคราะห์ ๑ | (เคฺราะ) น. เรียกดาวเฉพาะ ๙ ดวง เรียงตามลำดับมหาทักษา คือ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ราหู ศุกร์ เกตุ ซึ่งถือกันว่ามีเทวดาประจำแต่ละดวง ว่า ดาวพระเคราะห์, เรียกดาวพระเคราะห์ทั้ง ๙ ดวงอย่างรวม ๆ ว่า ดาวนพเคราะห์ ถือว่าเป็นดาวที่ยึดโชคของคน |
| เคราะห์ ๒ | (เคฺราะ) น. เรียกดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง ต้องได้รับแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ และเป็นบริวารโคจรรอบดวงอาทิตย์ ว่า ดาวเคราะห์ มี ๘ ดวง เรียงลำดับจากใกล้ดวงอาทิตย์ออกไป คือ พุธ (Mercury) ศุกร์ (Venus) โลก (Earth) อังคาร (Mars) พฤหัสบดี (Jupiter) เสาร์ (Saturn) มฤตยู (Uranus) สมุทร (Neptune). |
| จับยาม | ก. นับยามตามหลักยามสามตา (ตรีเนตร) โดยนับตามหลัก ๓ หลัก คือ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร เวียนกันไป โดยนับขึ้นต้นที่อาทิตย์ ถ้าวันจับยามเป็นวันข้างขึ้น ให้นับเวียนขวาจากอาทิตย์ไปยังจันทร์และอังคาร ถ้าวันจับยามเป็นวันข้างแรม ให้นับเวียนซ้ายจากอาทิตย์ไปยังอังคารและจันทร์ แล้วทำนายตามตำรา. |
| ชั้นฉาย | น. ชื่อหน่วยในมาตราวัดเวลาในสมัยโบราณ วัดโดยอาศัยการวัดเงาของตัวคนที่เกิดจากแสงแดดด้วยระยะความยาวของฝ่าเท้าของบุคคลนั้น ตอนเช้าหรือเย็นเงาจะทอดยาว และตอนเที่ยงเงาจะสั้นที่สุดหรืออาจไม่มีเลย เงาจะเปลี่ยนสั้นยาวได้จากเดือนหนึ่งไปสู่อีกเดือนหนึ่ง, เงายาว ๑ ฝ่าเท้า เรียกว่า ๑ ชั้นฉาย สามารถเทียบเวลาได้ ถ้าเป็นตอนเช้าเท่ากับ ๑๑.๔๕ นาฬิกา ถ้าเป็นตอนบ่ายเท่ากับ ๑๒.๑๕ นาฬิกา เช่น ปีขาลวันอังคารเดือนห้า ตกฟากเวลาสามชั้นฉาย (ขุนช้างขุนแผน). |
| ดาวเคราะห์ | น. ดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง ต้องได้รับแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ และเป็นบริวารโคจรรอบดวงอาทิตย์ มี ๘ ดวง คือ พุธ (Mercury) ศุกร์ (Venus) โลก (Earth) อังคาร (Mars) พฤหัสบดี (Jupiter) เสาร์ (Saturn) มฤตยู (Uranus) สมุทร (Neptune) มองจากโลกจะเห็นได้ด้วยตาเปล่าเพียง ๕ ดวง คือ พุธ ศุกร์ อังคาร พฤหัสบดี และเสาร์. |
| ดาวนพเคราะห์ | น. ดาวพระเคราะห์ทั้ง ๙ คือ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ราหู ศุกร์ เกตุ. |
| ดาวพระเคราะห์ | น. ดาว ๙ ดวงที่ใช้ในทางโหราศาสตร์ ได้แก่ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ราหู ศุกร์ เกตุ. |
| ทักษา | น. เรียกดาวพระเคราะห์เฉพาะ ๘ ดวง คือ อาทิตย์ (ประจำทิศอีสาน ใช้เลข ๑ แทน) จันทร์ (ประจำทิศบูรพา ใช้เลข ๒ แทน) อังคาร (ประจำทิศอาคเนย์ ใช้เลข ๓ แทน) พุธ (ประจำทิศทักษิณ ใช้เลข ๔ แทน) เสาร์ (ประจำทิศหรดี ใช้เลข ๗ แทน) พฤหัสบดี (ประจำทิศประจิม ใช้เลข ๕ แทน) ราหู (ประจำทิศพายัพ ใช้เลข ๘ แทน) และศุกร์ (ประจำทิศอุดร ใช้เลข ๖ แทน) เขียนเป็นแผนภูมิดังนี้
 |
| นพเคราะห์ | (นบพะเคฺราะ) น. ดาวพระเคราะห์ทั้ง ๙ คือ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ราหู ศุกร์ เกตุ. |
| นวครหะ, นวเคราะห์ | (-คฺระหะ, -เคฺราะ) น. นพเคราะห์, ดาวพระเคราะห์ทั้ง ๙ คือ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ราหู ศุกร์ เกตุ. |
| บรรจุ | (บัน-) ก. ประจุ, ใส่ลงในขวด หีบ หรือถุง เป็นต้น, ใส่ลงไว้ในภาชนะหรือสถานที่ที่ใดที่หนึ่งที่มิดชิด เช่น บรรจุอังคาร บรรจุอัฐิ บรรจุศพ |
| ผูกดวง | ก. นำเครื่องหมายแทนพระเคราะห์มีอาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ศุกร์ เป็นต้น บรรจุลงในดวงตามช่องจักรราศีทั้ง ๑๒ ที่โคจรมาสถิตตามวัน เดือน ปี และเวลาตกฟากของเจ้าของชะตานั้น ดูว่าอาทิตย์ตกอยู่ในราศีใด แล้วเอาองศาอาทิตย์ของวันเกิดเจ้าของชะตามาคำนวณว่า เมื่อเวลา ๖.๐๐ นาฬิกา อาทิตย์อยู่ในราศีดังกล่าวมาแล้วนานเท่าใด เรียกว่า อดีตอุทัย และเวลาเหลืออีกนานเท่าใดจึงจะพ้นไปจากราศีนั้น เรียกว่า อนาคตอุทัย แล้วเอาเวลาตกฟากตั้งลบด้วย ๖.๐๐ นาฬิกา และอนาคตอุทัย ต่อไปเอาอันโตนาทีของราศีถัด ๆ ไปลบทีละราศี ถ้าเวลาหรือเลขที่เหลือไม่พอให้อันโตนาทีของราศีใดลบได้ ลัคนาก็อยู่ที่ราศีนั้น การผูกดวงนี้เพื่อทำนายโชคชะตาเป็นต้น. |
| ภุม ๒, ภุม- ๑ | (พุม, พุมมะ-) น. ดาวอังคาร |
| ภุม ๒, ภุม- ๑ | วันอังคาร. |
| ภุมวาร, ภุมมวาร | (พุมมะวาน) น. วันอังคาร. |
| มงคลวาร | (มงคนละวาน) น. วันดี, วันอังคาร. |
| มหาจักร ๓ | น. ดาว ๘ ดวง มีอาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ พฤหัสบดี ศุกร์ เสาร์ และราหู ซึ่งอยู่ในราศีนิยม เช่น จันทร์อยู่ราศีเมษ อาทิตย์อยู่ราศีกรกฎ ตามที่ท่านกำหนดไว้ ย่อมทรงคุณทำให้เจ้าของชะตาเด่นขึ้นหรือคุ้มโทษต่าง ๆ ได้. |
| ยามสามตา | น. ชื่อวิธีจับยามของหมอดู ใช้นับตามหลัก ๓ หลัก คือ อาทิตย์ จันทร์ และอังคาร เวียนกันไป โดยนับขึ้นต้นที่อาทิตย์ ถ้าวันจับยามเป็นวันข้างขึ้น ให้นับเวียนขวาจากอาทิตย์ไปยังจันทร์และอังคาร ถ้าวันจับยามเป็นวันข้างแรม ให้นับเวียนซ้ายจากอาทิตย์ไปยังอังคารและจันทร์ แล้วทำนายตามตำรายามสามตาหรือตรีเนตร. |
| โลก, โลก- | ส่วนหนึ่งแห่งสกลจักรวาล เช่น มนุษยโลก เทวโลก พรหมโลก โลกพระอังคาร |
| วันแข็ง | น. วันซึ่งถือว่าดาวมีพลังแรง ได้แก่ วันอาทิตย์ วันอังคาร วันเสาร์. |
| สัปตเคราะห์ | น. ชื่อเทวดาประจำวันทั้ง ๗ ได้แก่ พระอาทิตย์ พระจันทร์ พระอังคาร พระพุทธ พระพฤหัสบดี พระศุกร์ พระเสาร์. |
| สี่บท | น. ชื่อเพลงไทยอัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่ เดิมชื่อเพลงอังคารสี่บท |
| อัฐเคราะห์ | น. เรียกดาวเฉพาะ ๘ ดวง คือ อาทิตย์ (ประจําทิศอีสาน ใช้เลข ๑ แทน) จันทร์ (ประจําทิศบูรพา ใช้เลข ๒ แทน) อังคาร (ประจําทิศอาคเนย์ ใช้เลข ๓ แทน) พุธ (ประจําทิศทักษิณ ใช้เลข ๔ แทน) เสาร์ (ประจําทิศหรดี ใช้เลข ๗ แทน) พฤหัสบดี (ประจําทิศประจิม ใช้เลข ๕ แทน) ราหู (ประจําทิศพายัพ ใช้เลข ๘ แทน) และศุกร์ (ประจําทิศอุดร ใช้เลข ๖ แทน) เขียนเป็นแผนภูมิดังนี้
ว่า ทักษา, ถ้าเกิดวันใด ก็ถือวันนั้นเป็นบริวาร แล้วนับเวียนขวาไปตามทิศทั้ง ๘ เช่น เกิดวันอาทิตย์ อาทิตย์เป็นบริวาร จันทร์เป็นอายุ อังคารเป็นเดช พุธเป็นศรี เสาร์เป็นมูละ พฤหัสบดีเป็นอุตสาหะ ราหูเป็นมนตรี และศุกร์เป็นกาลกรรณี. |
| พระอังคาร | เถ้ากระดูก [ศัพท์พระราชพิธี] |
| จรดพระอังคาร | การนำพระอัฐิไปถ่วงน้ำโดยไม่ได้แยกส่วนกับพระอังคาร [ศัพท์พระราชพิธี] |
| สุสานหลวง | สถานที่บรรจุพระสรีรางคาร (พระอังคาร), Example: <p><img src="http://stks.or.th/thaiglossary/sites/default/files/watrajabophit.jpg" alt="สุสานหลวง"> [ศัพท์พระราชพิธี] |
| Mars (Planet) | ดาวอังคาร [TU Subject Heading] |
| asteroid | ดาวเคราะห์น้อย, กลุ่มดาวจำนวนมากที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ อยู่ระหว่างดาวอังคารและดาวพฤหัส [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| earth | โลก, ดาวเคราะห์ดวงหนึ่งในระบบสุริยะอยู่ระหว่างดาวศุกร์และดาวอังคาร อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ 150 ล้านกิโลเมตร มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ12, 755 กิโลเมตร มีดวงจันทร์บริวาร 1 ดวง [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| Jupiter | ดาวพฤหัส, ดาวเคราะห์ดวงหนึ่งในระบบสุริยะ อยู่ถัดจากดาวอังคารออกไป ห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ 778 ล้านกิโลเมตร มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 139, 500 กิโลเมตรเป็นดาวเคราะห์ที่ใหญ่ที่สุด มีดาวบริวาร 17 ดวง [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| Mars | ดาวอังคาร, ดาวเคราะห์ดวงหนึ่งในระบบสุริยะ อยู่ถัดจากโลกออกไป ห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ 228 ล้านกิโลเมตร มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 6, 648 กิโลเมตรมีดาวบริวาร 2 ดวง [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |