แรกนา, แรกนาขวัญ | น. ชื่อพิธีเริ่มไถนา, ถ้าทำเป็นทางราชการ เรียกว่า พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ, แต่โดยทั่วไปมักเรียกว่า พระราชพิธีแรกนา หรือ พระราชพิธีแรกนาขวัญ. |
วันแรกนา, วันแรกนาขวัญ | น. วันประกอบพิธีเริ่มไถนา ทางราชการเรียกว่า วันพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ. |
กำตาก | น. สิทธิพิเศษในค่าภาษีอากรขนอนตลาดที่พระเจ้าแผ่นดินยกให้แก่พระยาแรกนาขวัญในระหว่างพิธี ๓ วันในครั้งโบราณ. |
จรดพระนังคัล | ก. จดผาลคันไถลงดินเพื่อไถนาในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ. |
นังคัล | น. ไถ เช่น จรดพระนังคัลแรกนาขวัญ. |
พืชมงคล | (พืดชะ-, พืด-) น. ชื่อพระราชพิธีเพื่อเป็นสวัสดิมงคลแก่เกษตรกรและความเจริญงอกงามของพืชพรรณธัญญาหาร เรียกว่า พระราชพิธีพืชมงคล เป็นพิธีสงฆ์ที่ทำก่อนพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญซึ่งเป็นพิธีพราหมณ์ เริ่มมีในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. |