| Restriction enzyme | เอนไซม์ตัดจำเพาะ, Example: <p>เอนไซม์ตัดจำเพาะเป็นเอนไซม์ตัดดีเอ็นเอในตำแหน่งที่มีลำดับเบสจำเพาะ ทำให้ได้ปลายดีเอ็นเอ 2 แบบ คือ ปลายเหนียว (sticky end) ซึ่งเป็นปลายที่มีสายดีเอ็นเอสายหนึ่งยื่นออกมา และปลายเรียบ (blunt end) ซึ่งเป็นปลายที่ไม่มีการยื่นออกมาของสายดีเอ็นเอ เมื่อตัดดีเอ็นเอ 2 ตัวอย่างด้วยเอนไซม์ชนิดเดียวกัน ทำให้ดีเอ็นเอทั้งสองนั้นเชื่อมต่อกันได้พอดี ซึ่งมีประโยชน์อย่างมากในงานด้านพันธุวิศวกรรม <p> <p>งานด้านพันธุวิศวกรรมเป็นงานเกี่ยวกับการตัดดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการ แล้วเชื่อมต่อดีเอ็นเอชิ้นนั้นเข้ากับดีเอ็นเอพาหะ (ดีเอ็นเอที่ช่วยให้ดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการสามารถเพิ่มจำนวนและแสดงออกได้ในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่ต้องการแสดงออกลักษณะนั้น)โดยขั้นตอนการส่งถ่ายดีเอ็นเอพาหะเข้าสู่เซลล์ของสิ่งมีชีวิตต้องอาศัยขบวนการที่เรียกว่า transformation ดังนั้นเอนไซม์ตัดจำเพาะซึ่งถูกสร้างโดยแบคทีเรียหลายชนิด ซึ่งเอนไซม์แต่ละชนิดมีความสามารถในการตัดดีเอ็นเอที่มีลำดับเบสจำเพาะแตกต่างกัน จึงถูกนำมาใช้ในงานด้านพันธุวิศวกรรมอย่างกว้างขวาง ปัจจุบันเอนไซม์ตัดจำเพาะมีให้เลือกใช้มากมายหลายชนิด แต่ส่วนใหญ่มีราคาค่อนข้างสูง ตัวอย่างของเอนไซม์ตัดจำเพาะ เช่น เอนไซม์ EcoRI แยกได้จากแบคทีเรีย E. coli มีลำดับเบสที่จำเพาะเป็น GAATCC ตัดดีเอ็นเอให้ปลายเหนียว เมื่อใช้เอนไซม์เชื่อมต่อ (DNA ligase) เชื่อมต่อดีเอ็นเอ 2 ตัวอย่างที่ตัดด้วยเอนไซม์ EcoRI จะได้ดีเอ็นเอทั้งสองเชื่อมต่อกันพอดี ดังนั้นเอนไซม์ตัดจำเพาะช่วยดีเอ็นเอพาหะเชื่อมต่อกับดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการให้แสดงออกในสิ่งมีชีวิตที่ต้องการได้ <p> <p>แบคทีเรียหลายชนิดสร้างเอนไซม์ตัดจำเพาะขึ้นมาเพื่อป้องกันดีเอ็นเอบุกรุกที่ผ่านเข้ามา โดยเอนไซม์ตัดจำเพาะจะตัดทำลายดีเอ็นเอนั้น ดังนั้นด้วยคุณสมบัตินี้เอนไซม์ตัดจำเพาะจึงถูกนำไปใช้ในงานพันธุวิศวกรรม <br> <br>แหล่งข้อมูล<br> สุรินทร์ ปิยะโชคณากุล. "เอนไซม์ที่ใช้ในการโคลนยีน" ในพันธุวิศวกรรมเบื้องต้น. หน้า 42-65. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2545. [วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี] |