ยกเครื่อง | ก. ซ่อมใหญ่เครื่องยนต์ของรถยนต์หรือเรือยนต์เป็นต้น. |
ก้นแมลงสาบ | ว. แหลมมนอย่างก้นแมลงสาบ, เรียกเครื่องมือเหล็กที่มีลักษณะเช่นนั้น ว่า เหล็กก้นแมลงสาบ. |
กรณฑ์ ๒ | (กฺรน) น. เรียกเครื่องหมาย ว่า เครื่องหมายกรณฑ์. |
กระจาด | น. ภาชนะสาน รูปเตี้ย ๆ ปากกว้าง ก้นสอบ, โดยปริยายเรียกเครื่องสานที่ทำเป็นตาโต ๆ ขอบปากแบบพานปากกระจับ สำหรับใส่ของเครื่องกัณฑ์เทศน์มหาชาติ. |
กระเดื่อง ๑ | เรียกเครื่องจักรนาฬิกาชิ้นหนึ่ง มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น ว่า กระเดื่อง. |
กะหรี่ ๑ | เรียกเครื่องแกงกะหรี่ซึ่งประกอบด้วยขมิ้นและเครื่องเทศอื่น ๆ บดเป็นผง ว่า ผงกะหรี่. |
กังหัน | น. สิ่งที่ประกอบด้วยใบพัดหมุนได้ด้วยกำลังลม, จังหัน ก็ว่า, โดยปริยายเรียกเครื่องหมุนบางชนิดมีรูปทำนองกังหัน ทำให้เกิดกำลังงาน เช่น กังหันนํ้า คือเครื่องหมุนด้วยกำลังนํ้า, กังหันลม คือเครื่องหมุนด้วยกำลังลม, กังหันไอนํ้า คือเครื่องหมุนด้วยกำลังไอนํ้า |
กังหัน | ใช้เรียกเครื่องจักรที่หมุนอย่างกังหัน |
กากเพชร | เครื่องบดวาล์ว, เรียกเครื่องลับมีดเป็นต้นชนิดหนึ่ง ว่า หินกากเพชร. |
ขีด | เรียกเครื่องหมายแสดงระดับชั้นของข้าราชการพลเรือน เช่น ข้าราชการชั้นตรีที่บ่ามีขีดใหญ่ ๑ ขีด |
ควง | น. เรียกตะปูที่มีเกลียว ว่า ตะปูควง, เรียกเครื่องมือที่ใช้ไขตะปูควง ว่า ไขควง |
คูณ | น. เรียกเครื่องหมายดังนี้ x ว่า เครื่องหมายคูณ. |
จักสาน | น. เรียกเครื่องใช้ที่ทำด้วยไม้ไผ่หรือหวายเป็นต้น ว่า เครื่องจักสาน. |
จักร, จักร- | (จัก, จักกฺระ-) น. อาวุธในนิยาย รูปเป็นวงกลมและมีแฉก ๆ โดยรอบ เช่น พระนารายณ์ทรงจักร, สิ่งที่มีลักษณะเป็นวงกลมอย่างล้อรถ เช่น จักรที่ใช้ขว้างในการกีฬา, สิ่งที่มีรูปเป็นวงกลมมีฟันเฟืองหมุนด้วยพลังงานต่าง ๆ เช่น จักรนาฬิกา, เรียกเครื่องกลบางชนิด เช่น เครื่องจักร รถจักร, เรียกเครื่องเย็บผ้าที่ใช้เดินด้วยพลังงานหรือใช้เท้าถีบหรือใช้มือหมุน ว่า จักร หรือ จักรเย็บผ้า |
จัตวา | เรียกเครื่องหมายวรรณยุกต์รูปดังนี้ ๋ ว่า ไม้จัตวา, ตีนกา ก็เรียก. |
ตรี ๓ | เรียกเครื่องหมายวรรณยุกต์รูปดังนี้ ๊ ว่า ไม้ตรี. |
ถุง | น. เครื่องใช้สำหรับใส่สิ่งของ ทำด้วยผ้าหรือกระดาษเป็นต้น ก้นปิด ปากเปิด บางชนิดที่ปากมีหูรูดหรือหูหิ้ว, เรียกเครื่องใช้สำหรับสวมมือสวมเท้า มีลักษณะยืดหรือหดได้ ว่า ถุงมือ ถุงเท้า, โดยปริยายใช้เรียกสิ่งที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ถุงนํ้าดี ถุงนํ้าครํ่า ถุงนํ้าตา, เรียกผ้านุ่งของผู้หญิงซึ่งใช้ผืนผ้าเย็บริมด้านข้างให้ติดกัน ว่า ผ้าถุง. |
ทับ ๒ | เรียกเครื่องหมายรูปดังนี้ / ที่ขีดหลังคำหรือจำนวนเลข ว่า ทับ. |
โท | เรียกเครื่องหมายวรรณยุกต์รูปดังนี้ ้ ว่า ไม้โท. |
โทรทัศน์ | น. กระบวนการถ่ายทอดเสียงและภาพได้พร้อมกันจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง โดยวิธีเปลี่ยนคลื่นเสียงและภาพให้เป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าออกสู่อากาศ, เรียกเครื่องที่มีหน้าที่ดังกล่าว ว่า เครื่องส่งโทรทัศน์ และเรียกเครื่องที่มีหน้าที่เปลี่ยนคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ได้รับจากเครื่องส่งโทรทัศน์ให้กลับเป็นคลื่นเสียงและภาพตามเดิม ว่า เครื่องรับโทรทัศน์. |
บวก | น. เรียกเครื่องหมายคณิตศาสตร์รูปดังนี้ + ว่า เครื่องหมายบวก. |
เบญจรงค์ | น. แม่สีทั้ง ๕ คือ ดำ แดง ขาว เขียว (คราม) เหลือง, เรียกเครื่องถ้วยชามที่เขียนลวดลายด้วยแม่สีทั้ง ๕ ว่า ถ้วยเบญจรงค์ ชามเบญจรงค์. |
ปฐม, ปฐม- | ชั้นที่ ๑, เรียกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นที่ ๑ ในตระกูลจุลจอมเกล้า ว่า ปฐมจุลจอมเกล้า ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ. |
ประคำ | น. ลูกกลม ๆ ที่ร้อยเป็นพวงสำหรับเป็นเครื่องหมายการนับในเวลาบริกรรมภาวนาหรือสำหรับใช้เป็นเครื่องราง, เรียกเครื่องประดับที่ทำด้วยทองคำเป็นต้นมีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น. |
ประถม | ชั้นที่ ๑, เรียกเครื่องราช-อิสริยาภรณ์ชั้นที่ ๑ ในตระกูลช้างเผือกและมงกุฎไทย ว่า ประถมาภรณ์ช้างเผือก ประถมาภรณ์มงกุฎไทย. |
ปั่นไฟ | น. เรียกเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ว่า เครื่องปั่นไฟ. |
ปั๊ม | น. เรียกเครื่องยนต์สำหรับสูบน้ำ ว่า เครื่องปั๊มน้ำ, เรียกเครื่องยนต์สำหรับสูบลมหรือแก๊ส ว่า เครื่องปั๊มลม, เรียกเครื่องอุปกรณ์ที่ช่วยทำให้หัวใจกลับเต้นเป็นปรกติว่า เครื่องปั๊มหัวใจ |
เผาหัว | ก. ใช้เปลวไฟพ่นเผาหัวสูบของเครื่องยนต์ประเภทกึ่งดีเซลซึ่งใช้นํ้ามันขี้โล้เป็นเชื้อเพลิง จนหัวสูบร้อนจัดก่อนติดเครื่อง, เรียกเครื่องยนต์ประเภทนี้ ว่า เครื่องยนต์เผาหัว. |
พุง | น. ท้อง เช่น นอนตีพุง พุงปลิ้น, เรียกเครื่องในท้องของปลาบางชนิดรวมกัน มีกระเพาะและไส้เป็นต้น ว่า พุง เช่น พุงปลาช่อน. |
มงกุฎ | น. เครื่องสวมพระเศียรพระมหากษัตริย์ เศียรพระพุทธรูปทรงเครื่องหรือเทวรูปเป็นต้น มีลักษณะต่าง ๆ กัน โดยปริยายใช้เรียกเครื่องประดับศีรษะที่มีลักษณะเช่นนั้น เช่น มงกุฎนางงามจักรวาล มงกุฎนางสาวไทย. |
มงคล, มงคล- | เรียกเครื่องรางของขลังที่เชื่อว่าจะนำความสุขความเจริญเป็นต้นมาให้ หรือป้องกันภัยอันตรายต่าง ๆ ว่า วัตถุมงคล |
โมเสก | น. เรียกเครื่องเคลือบดินเผาแผ่นเล็ก ๆ มีสีต่าง ๆ สำหรับปูพื้นหรือบุผนัง. |
ยมก | เรียกเครื่องหมายรูปดังนี้ ๆ ว่า ไม้ยมก สำหรับอ่านซํ้าความหรือซํ้าคำข้างหน้า ๒ หน. |
ระดับ | น. ลักษณะของพื้นผิวตามแนวนอนระหว่างจุด ๒ จุดที่มีความสูงเสมอกัน โดยปรกติใช้ระดับนํ้าทะเลเป็นมาตรฐานในการวัด, เรียกเครื่องวัดความเสมอของพื้นผิวว่า เครื่องวัดระดับ. |
ลบ | น. เรียกเครื่องหมายดังนี้ – ว่า เครื่องหมายลบ. |
ลวด | เรียกเครื่องปูลาดสำหรับรองนั่ง ทำด้วยต้นกก ทอเป็นผืนหน้ากว้างประมาณ ๑ เมตร ความยาวไม่จำกัด นิยมใช้ตามวัด ว่า เสื่อลวด |
ลายคราม | น. เรียกเครื่องภาชนะเนื้อกระเบื้องที่เขียนลายเป็นสีคราม เช่น ชามลายคราม แจกันลายคราม, โดยปริยายหมายถึงของเก่าที่มีค่า เช่น เก่าลายคราม ไม่ใช่เก่ากะลา, เก่า, โบราณ, เช่น รุ่นลายคราม. |
เลา ๓ | ลักษณนามเรียกเครื่องเป่าที่มีลักษณะยาวตรงและกลมอย่างปี่ ขลุ่ย เช่น ปี่เลาหนึ่ง ขลุ่ย ๒ เลา. |
วิทยุ | (วิดทะยุ) น. กระแสคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าชนิดที่เคลื่อนไปตามอากาศโดยไม่ต้องใช้สาย และอาจเปลี่ยนเป็นเสียงหรือรูปได้, เรียกเครื่องที่มีหน้าที่เปลี่ยนคลื่นเสียงให้เป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าออกสู่อากาศ ว่า เครื่องส่งวิทยุ, เรียกเครื่องที่มีหน้าที่เปลี่ยนคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่รับได้จากเครื่องส่งวิทยุให้กลับเป็นคลื่นเสียงตามเดิม ว่า เครื่องรับวิทยุ. |
หันอากาศ | น. เรียกเครื่องหมายรูปสระดังนี้ ั ว่า ไม้หันอากาศ ใช้แทนเสียงสระอะในกรณีที่มีตัวสะกด เช่น ก ะ ด = กัด, หางกังหัน หรือ ไม้ผัด ก็เรียก. |
หางหงส์ ๑ | เรียกเครื่องประดับที่ทำเป็นรูปคล้ายหางหงส์ติดตั้งอยู่ปลายรวยระกา หรือปลายตะเข้สันหลังคาของโบสถ์และพระที่นั่งเป็นต้นตามแบบสถาปัตยกรรมไทย. |
หาร ๑ | (หาน) น. เรียกเครื่องหมายรูปดังนี้ ÷ ว่า เครื่องหมายหาร. |
หีบฝ้าย | น. เรียกเครื่องมือบีบเมล็ดออกจากปุยฝ้าย ว่า เครื่องหีบฝ้าย, อีสานเรียกว่า อิ้ว. |
หูกระต่าย | เรียกเครื่องสวมศีรษะแบบหนึ่ง ทำด้วยผ้าหรือสักหลาดสีต่าง ๆ รูปทรงกระบอกสั้น ๆ มีแผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าติดขอบหมวกสําหรับปกใบหูทั้ง ๒ ข้าง ว่า หมวกหูกระต่าย |
เหนี่ยวนำแม่เหล็กไฟฟ้า | น. ปรากฏการณ์ซึ่งมีกระแสไฟฟ้าเกิดขึ้นเนื่องจากอำนาจแม่เหล็ก, เรียกกระแสไฟฟ้าที่เกิดขึ้นเนื่องจากอำนาจแม่เหล็ก ว่า กระแสไฟฟ้าเหนี่ยวนำ, เรียกเครื่องมือสำเร็จที่ใช้สำหรับเปลี่ยนศักย์ไฟฟ้าให้มีค่าสูงขึ้นมาก ๆ โดยอาศัยอำนาจแม่เหล็ก ว่า ขดลวดเหนี่ยวนำ. |
ไหม ๑ | เรียกเครื่องนุ่งห่มที่ทอด้วยไหม ว่า ผ้าไหม. |
อัดลม | ว. เรียกเครื่องดื่มประเภทหนึ่งซึ่งมีแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ละลายและอัดไว้ในขวดเป็นต้น ว่า นํ้าอัดลม. |
อัดสำเนา | ก. พิมพ์อัดกระดาษไขที่พิมพ์ เขียน เจาะปรุ หรือทำแบบลวดลายแล้ว ด้วยเครื่องพิมพ์ชนิดหนึ่ง เพื่อให้ได้สำเนาจำนวนมากตามต้องการ, เรียกเครื่องพิมพ์ชนิดนั้น ว่า เครื่องอัดสำเนา. |
เอก, เอก- | เรียกเครื่องหมายวรรณยุกต์รูปดังนี้ ่ ว่า ไม้เอก |
ไอพ่น | น. ชื่อเครื่องยนต์ชนิดหนึ่งซึ่งเผาเชื้อเพลิงให้เป็นแก๊สพุ่งออกมาตามท่อด้วยความดันสูงมาก ทำให้เกิดพลังขับเคลื่อนได้, เรียกเครื่องบินที่ใช้กำลังด้วยเครื่องยนต์เช่นนั้น ว่า เครื่องบินไอพ่น. |