| Activation analysis | การวิเคราะห์เชิงก่อกัมมันตภาพรังสี, การจำแนกชนิดและตรวจหาปริมาณของธาตุในสารตัวอย่าง โดยการตรวจวัดรังสีแกมมาลักษณะเฉพาะที่ปลดปล่อยจาก <em>นิวไคลด์กัมมันตรังสี</em>ที่เกิดขึ้นจากการนำสารตัวอย่างนั้นไปก่อกัมมันตภาพรังสี (ดู Activation ประกอบ) [นิวเคลียร์] |
| Ambient dose equivalent | ปริมาณรังสีสมมูลโดยรอบ, ปริมาณรังสีสมมูลที่อ้างอิงกับทรงกลมไอซีอาร์ยู ใช้ในการปรับเทียบปริมาณรังสียังผลของเครื่องมือตรวจวัดรังสี (ดู ICRU sphere ประกอบ) [นิวเคลียร์] |
| Area monitoring | การเฝ้าสังเกตพื้นที่, การเฝ้าสังเกตปริมาณรังสี หรือการเปื้อนของสารกัมมันตรังสีจากการตรวจวัดพื้นที่ในสถานปฏิบัติการทางรังสี ณ ตำแหน่งต่างๆ [นิวเคลียร์] |
| Single Photon Emission Computed Tomography | สเป็กต์, เทคนิคการถ่ายภาพด้วยวิธีกราดวิเคราะห์ โดยการตรวจวัดรังสีแกมมาที่ปล่อยออกมาหลังจากฉีดเภสัชภัณฑ์รังสีเข้าไปในกระแสเลือด ใช้มากในการศึกษาสารส่งผ่านประสาท (neurotransmitter) แต่ก็สามารถใช้ตรวจวินิจฉัยระบบอวัยวะใดก็ได้ ขึ้นอยู่กับเภสัชภัณฑ์รังสีที่ใช้ซึ่งมีครึ่งชีวิตยาวกว่าที่ใช้กับเพ็ต จึงไม่จำเป็นต้องมีไซโคลทรอนอยู่ด้วยกัน อย่างไรก็ตาม สเป็กต์มีความละเอียดในการวิเคราะห์ต่ำกว่าเพ็ตมาก, Example: [นิวเคลียร์] |
| Single Photon ECT | สเป็กต์, เทคนิคการถ่ายภาพด้วยวิธีกราดวิเคราะห์ โดยการตรวจวัดรังสีแกมมาที่ปล่อยออกมาหลังจากฉีดเภสัชภัณฑ์รังสีเข้าไปในกระแสเลือด ใช้มากในการศึกษาสารส่งผ่านประสาท (neurotransmitter) แต่ก็สามารถใช้ตรวจวินิจฉัยระบบอวัยวะใดก็ได้ ขึ้นอยู่กับเภสัชภัณฑ์รังสีที่ใช้ซึ่งมีครึ่งชีวิตยาวกว่าที่ใช้กับเพ็ต จึงไม่จำเป็นต้องมีไซโคลทรอนอยู่ด้วยกัน อย่างไรก็ตาม สเป็กต์มีความละเอียดในการวิเคราะห์ต่ำกว่าเพ็ตมาก [นิวเคลียร์] |
| Scintillation counter | เครื่องนับรังสีจากแสงวับ, อุปกรณ์ตรวจวัดรังสีชนิดก่อไอออน ประกอบด้วยวัสดุที่เปล่งแสงวับเมื่อถูกกระทำโดยรังสี หลอดทวีคูณแสง และเครื่องบันทึกสัญญาณ ที่แสดงปริมาณและพลังงานของรังสีที่ตรวจวัด [นิวเคลียร์] |
| Nuclear gauge | เครื่องวัดเชิงนิวเคลียร์, นิวเคลียร์เกจ, เครื่องวัดและควบคุมการผลิตในอุตสาหกรรม ทำงานโดยการให้รังสีจากต้นกำเนิดรังสีชนิดปิดผนึกผ่านออกมาทางช่องผ่านไปยังวัสดุที่ต้องการวัด และมีหัววัดรังสีทำหน้าที่ตรวจวัดความเข้มของรังสี หรือจำแนกชนิดและขนาดพลังงานของรังสีซึ่งเป็นผลจากอันตรกิริยาระหว่างรังสีกับวัสดุนั้น ค่าที่วัดได้จะถูกใช้เป็นตัวแปรในอุปกรณ์ควบคุมกระบวนการผลิต เช่น ใช้ควบคุมความหนาแน่นของวัสดุในอุตสาหกรรมปิโตรเคมี เหล็ก ซีเมนต์ ควบคุมความหนาของแผ่นวัสดุในอุตสาหกรรมกระดาษ พลาสติก ควบคุมความชื้นของวัสดุในอุตสาหกรรมถ่านหิน เหล็ก แก้ว และควบคุมระดับของเหลวในอุตสาหกรรมเคมี ปิโตรเคมี, Example: [นิวเคลียร์] |
| Monitoring | การเฝ้าสังเกต, การเฝ้าสังเกตปริมาณรังสี หรือ การเปื้อนของสารกัมมันตรังสีจากการตรวจวัด เพื่อประเมินหรือควบคุมการรับรังสี แบ่งเป็น 2 แบบ คือ <br>1. การเฝ้าสังเกตตามจุดตรวจ ได้แก่ การเฝ้าสังเกตตามรายบุคคล สถานที่ปฏิบัติการ ต้นกำเนิดรังสี และสิ่งแวดล้อม</br> <br>2. การเฝ้าสังเกตตามความมุ่งหมาย ได้แก่ การเฝ้าสังเกตเป็นประจำ หรือตามภารกิจที่เกี่ยวข้อง หรือเป็นกรณีพิเศษ</br> [นิวเคลียร์] |
| Breath tests | การตรวจวัดจากลมหายใจ [TU Subject Heading] |
| nuclear gauge | เครื่องวัดเชิงนิวเคลียร์ หรือนิวเคลียร์เกจ, เป็นเครื่องวัดและควบคุมที่ทำงานโดยการกระตุ้นด้วยรังสีจากต้นกำเนิดรังสีชนิดปิดผนึก เครื่องวัดชนิดนี้ประกอบด้วยต้นกำเนิด และหัววัดรังสี บรรจุอยู่ในภาชนะที่แยกจากกัน หรือบรรจุอยู่ในภาชนะเดียวกัน โดยให้ลำรังสีผ่านออกมาทางช่องทางผ่าน หรืออุปกรณ์ควบคุมรังสีไปยังวัสดุที่ต้องการวัด ขณะเดียวกันหัววัดรังสีจะทำหน้าที่ตรวจวัดความเข้มของปริมาณรังสี หรือจำแนกชนิด และขนาดพลังงานของรังสี ซึ่งเป็นผลมาจากอันตรกิริยาระหว่างรังสีกับวัสดุนั้น ค่าที่วัดได้จะถูกส่งไปประมวลผลด้วยระบบไมโครโปรเซสเซอร์ เพื่อแสดงผลการตรวจสอบที่จะใช้เป็นตัวแปรในอุปกรณ์ควบคุมกระบวนการผลิตในขั้นตอนต่อไป เครื่องวัดเชิงนิวเคลียร์นี้ มีหลักการทำงานตามลักษณะการเกิดอันตรกิริยาระหว่างรังสีกับวัสดุ แบ่งเป็น 3 แบบ คือ เครื่องวัดแบบส่งผ่าน (Transmission gauge) และเครื่องวัดแบบกระตุ้นให้เกิดการแผ่รังสี (Reactive gauge) [พลังงาน] |
| Positron Emission Tomography | เป็นเทคนิคการถ่ายภาพอวัยวะในร่างกายที่ทันสมัยที่สุดในปัจจุบัน โดยการตรวจวัดสารกัมมันตรังสีบางชนิด ซึ่งให้แก่ร่างกายในรูปของสารเภสัชรังสี เพื่อใช้ในการตรวจวัดเชิงปริมาณของขบวนการทางชีวเคมีในร่างกายของสิ่งมีชีวิต ไอโซโทปรังสีที่ใช้จะเป็นชนิดที่ปลดปล่อยโพซิตรอนออกมา เช่น ออกซิเจน-15 ไนโตรเจน-13 และคาร์บอน-11 โพซิตรอนที่ปล่อยออกมานี้จะเข้าทำปฏิกิริยาประลัย (annihilation) เกือบจะทันทีทันใดกับอิเล็กตรอนที่โคจรอยู่รอบนิวเคลียสในอะตอมของสาร ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นสารเภสัชรังสีนั้น และมีรังสีแกมมาพลังงาน 511 กิโลอิเล็กตรอนโวลต์ ปลดปล่อยออกมาพร้อมกันในสองทิศทางตรงกันข้าม สามารถตรวจวัดได้ด้วยหัววัดรังสีที่อยู่ตรงข้ามกัน จากหัววัดหลายๆ หัวที่ล้อมรอบคนไข้ ทำให้ทราบตำแหน่งที่ผิดปกติในร่างกายได้ โดยการแปลข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ เนื่องจากส่วนใหญ่ของไอโซโทปรังสีที่ใช้กับเทคนิคนี้ เป็นไอโซโทปของธาตุที่เป็นส่วนประกอบของอินทรีย์วัตถุ จึงทำให้ PET มีประโยชน์ในการศึกษากระบวนการทางสรีรวิทยาและชีวเคมีที่ผิดปกติด้วย ในทางปฏิบัติ PET จำเป็นต้องใช้ไอโซโทปรังสีที่ผลิตขึ้นจากการระดมยิงที่เป้า ด้วยโปรตรอนพลังงานสูงภายในเครื่องไซโคลตรอน การศึกษาโดยใช้ PET จะมุ่งเน้นไปยังระบบประสาทส่วนกลางเป็นหลัก ด้วยการวัดตัวแปรเสริมอื่นๆ ประกอบ เช่น การไหลเวียนของเลือด กระบวนการสร้างและสลายน้ำตาลกลูโคส และการเผาผลาญออกซิเจน จึงมีความเป็นไปได้ที่จะหาสมุฏฐานของโรคลมบ้าหมู หรือหาขนาดที่แน่นอนของบริเวณที่พิการในสมองได้ ในการศึกษาที่เกี่ยวกับหัวใจและหน้าที่ของหัวใจ การตรวจโดยใช้ PET จะเป็นวิธีที่เฉพาะเจาะจง และให้ผลดีกว่าการตรวจสอบโดยวิธีอื่นๆ [พลังงาน] |
| Single Photon Emission Computed Tomography | เป็นเทคนิคการถ่ายภาพอวัยวะภายในร่างกายที่ต้องการตรวจ โดยการให้สารเภสัชรังสีแก่คนไข้ แล้วทำการตรวจวัดรังสีแกมมาที่แผ่ออกมาจากสารเภสัชรังสีนั้น ด้วยอุปกรณ์ที่เรียกว่า "กล้องถ่ายแกมมา (gamma camera)" ซึ่งมีทั้งแบบที่หมุนได้ และแบบอยู่กับที่รอบตัวคนไข้ จากนั้นคอมพิวเตอร์จะแปลข้อมูลที่ได้ออกมาให้เห็นเป็นภาพการกระจายตัวของสารเภสัชรังสี โดยสร้างภาพตัดเนื้อเยื่อของอวัยวะนั้น ทำให้สามารถบอกความผิดปกติของอวัยวะได้ โดยดูการกระจายตัวของสารเภสัชรังสี แม้มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยก็สามารถตรวจวัดได้ เทคนิคSPECT สามารถตรวจอวัยวะหรือระบบอวัยวะใดๆ ก็ได้ ขึ้นอยู่กับสารเภสัชรังสีที่ให้ เป็นวิธีที่ใช้ในการบอกตำแหน่งของความผิดปกติ ทั้งทางกายภาพและทางสรีรวิทยาในเนื้อเยื่อที่มีชีวิต ซึ่งเป็นข้อดีทางเทคนิคนี้ จึงนำไปใช้ในการวินิจฉัยโรคหัวใจ โรคลมบ้าหมู และโรคมะเร็ง ข้อได้เปรียบของเทคนิคนี้ ต่อ PET คือ ไม่ต้องใช้เครื่องไซโคลตรอนในการผลิตไอโซโทปรังสี [พลังงาน] |
| Dendrimer antibody | เดนดริเมอร์ แอนติบอดี้ คือ แอนติบอดี้ที่เชื่อมติดกับโมเลกุลพอลิเมอร์ที่มีแขนงกิ่งก้านยื่นออกมาคล้ายต้นไม้ ซึ่งเรียกว่า เดนดริเมอร์ โดย เดนดริเมอร์ แอนติบอดี้ มักใช้ในการตรวจวัดปริมาณสารแอนติเจน และถือว่าเป็นการประยุกต์ใช้เดนดริเมอร์ในการวัดสารภูมิคุ้มกันของร่างกายวิธีหนึ่ง [วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี] |
| Biosensor | ไบโอเซ็นเซอร์, อุปกรณ์ตรวจจับ บันทึก แสดง หรือส่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา โดยที่อุปกรณ์ดังกล่าวทำงานโดยอาศัยสารชีวภาพ ในขั้ตอนใดขั้นตอนหนึ่งของการตรวจวัดสารเคมีหรือชีวโมเลกุลจำเพาะชนิดใดชนิดหนึ่ง [เทคโนโลยีชีวภาพ] |
| Absorption Detectors, Heat of | เครื่องตรวจวัดแบบการดูดซับความร้อน [การแพทย์] |
| Analysis, Qualitative | การวิเคราะห์คุณภาพ, การตรวจวัดเชิงคุณภาพ, คุณภาพวิเคราะห์, การแยกวัตถุธาตุ [การแพทย์] |
| Analysis, Quantitative | การวิเคราะห์เชิงปริมาณ, การวิเคราะห์หาปริมาณสาร, ปริมาณวิเคราะห์, วิเคราะห์แบบปริมาณ, การวิจัยเชิงปริมาณ, การทราบจำนวนวัตถุธาตุ, การวิเคราะห์ด้านปริมาณ, การตรวจวัดเชิงปริมาณ [การแพทย์] |
| Audiometers | เครื่องตรวจวัดการได้ยิน, เครื่องทดสอบสภาพการได้ยิน, เครื่องตรวจหู [การแพทย์] |
| Audiometers, Beltone | เครื่องตรวจวัดการได้ยิน [การแพทย์] |
| Audiometry, Puretone | การตรวจวัดการได้ยินโดยใช้เสียงบริสุทธิ์ [การแพทย์] |
| Blood Gas Analyzers | เครื่องตรวจวัดปริมาณก๊าซในเลือด [การแพทย์] |
| Detectors | เครื่องรับรังสี, ภาคตรวจรับ, ตัวตรวจสอบ, เครื่องตรวจวัด [การแพทย์] |
| Electrolytic Conductivity Detector | เครื่องตรวจวัดแบบสภาพนำไฟฟ้า [การแพทย์] |
| Electron Capture Detectors | เครื่องตรวจวัดแบบจับอิเล็กตรอน [การแพทย์] |
| Electroretinography | เครื่องตรวจวัดคลื่นไฟฟ้าของจอตา [การแพทย์] |
| Emergency Test | การตรวจวัดฉุกเฉิน [การแพทย์] |
| Errors, Analytical | ความคลาดเคลื่อนของเทคนิควิเคราะห์, ความผิดพลาดขณะตรวจวัด [การแพทย์] |
| Errors, Postanalytical | ความผิดพลาดหลังการตรวจวัด [การแพทย์] |
| Errors, Preanalytical | ผิดพลาดก่อนการตรวจวัด [การแพทย์] |
| Flame Ionization Detector | เครื่องตรวจวัดแบบเฟลมไอออนไนเซชัน [การแพทย์] |
| Rawinsonde | เรวินซอนด์ หรือเครื่องวิทยุหยั่งอากาศชนิดตรวจวัดลม [อุตุนิยมวิทยา] |
| dam instrument | dam instrument, เครื่องมือตรวจวัดพฤติกรรมเขื่อน [เทคนิคด้านการชลประทานและการระบายน้ำ] |
| remote terminal unit | remote terminal unit, อุปกรณ์ตรวจวัดระยะไกล [เทคนิคด้านการชลประทานและการระบายน้ำ] |
| Gas Density Detectors | เครื่องตรวจวัดแบบแก็ส-เดนซิตี้ [การแพทย์] |
| Gas Detectors | เครื่องตรวจวัดก๊าซ [การแพทย์] |
| Health Appraisal | การตรวจวัดสุขภาพของเด็กนักเรียน [การแพทย์] |
| Imaging Devices, Multiple Crystal Rectilinear | เครื่องตรวจวัดชนิดมัลติเปิลคริสตัลอิมเมจ [การแพทย์] |
| Ionization Detectors | เครื่องตรวจวัดแบบไอออนไนเซชัน [การแพทย์] |
| Laboratory Evaluation | การประเมินผลการตรวจวัด [การแพทย์] |
| Leakage Current, Patient | การตรวจวัดกระแสรั่วไปยังผู้ป่วย [การแพทย์] |
| Measurement | การวัด, การตรวจวัด, เครื่องวัด, การชั่งตวงวัด, การวัดผล [การแพทย์] |
| Method Validity | วิธีการตรวจวัดที่น่าเชื่อถือ [การแพทย์] |
| Microdetectors | เครื่องตรวจวัดแบบไมโคร [การแพทย์] |
| Monitor Units | หน่วยตรวจวัด [การแพทย์] |
| Monitoring, Bedside | เครื่องตรวจวัดข้างเตียงตลอดเวลา [การแพทย์] |
