กะลา ๑ | เรียกชามเนื้อกระเบื้อง รูปร่างคล้ายกะลา ด้านนอกสีน้ำตาลแก่ ด้านในสีขาว เขียนลายสีคราม มีขนาดต่าง ๆ กัน ว่า ชามกะลา |
ก้ามกราม | น. ชื่อกุ้งชนิด Macrobrachium rosenbergii (De Man) ในวงศ์ Palaemonidae ตัวโต เปลือกสีครามปนเขียว ก้ามใหญ่สีฟ้าหรือสีคราม มีหนาม ไข่ฟักเป็นตัวอ่อนในน้ำกร่อยแล้วมาอาศัยเจริญเติบโตจนเป็นตัวเต็มวัยในน้ำจืด, กุ้งก้ามคราม หรือ กุ้งหลวง ก็เรียก, เพศเมียเรียก กุ้งนาง. |
ข้าวปั้น | น. ข้าวปากหม้อ ปั้นเป็นก้อนขนาดพอมือ มี ๕ สี คือ สีขาวของข้าว สีครามจากครามย้อมผ้า สีดำจากเขม่าดำที่ติดก้นหม้อ สีเหลืองจากขมิ้น และสีแดงจากปูนแดง จำนวน ๓-๕ ก้อน นำมาวนตัวเด็กที่ป่วย เป็นการปัดรังควาน แล้วโยนข้าวทีละก้อนให้ข้ามหลังคาเรือน เพื่อพลีให้แม่ซื้อ, ข้าวเสียแม่ซื้อ ก็เรียก |
ข้าวเสียแม่ซื้อ | น. ข้าวปากหม้อ ปั้นเป็นก้อนขนาดพอมือ มี ๕ สี คือ สีขาวของข้าว สีครามจากครามย้อมผ้า สีดำจากเขม่าดำที่ติดก้นหม้อ สีเหลืองจากขมิ้น และสีแดงจากปูนแดง จำนวน ๓-๕ ก้อน นำมาวนตัวเด็กที่ป่วย เป็นการปัดรังควาน แล้วโยนข้าวทีละก้อนให้ข้ามหลังคาเรือน เพื่อพลีให้แม่ซื้อ, ข้าวปั้น ก็เรียก. |
คนทีสอ | (คน-) น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Vitex trifolia L. ในวงศ์ Labiatae มักขึ้นในที่โล่งริมนํ้า สูงได้ถึง ๖ เมตร ใบเป็นใบประกอบ มีใบย่อย ๓ ใบ ท้องใบสีนวล เมื่อขยี้มีกลิ่นฉุน ดอกสีครามอ่อน ใช้ทำยาได้, คนทิสอ โคนดินสอ หรือ สีสอ ก็เรียก, พายัพเรียก สีเสื้อน้อย หรือ ผีเสื้อน้อย. |
ชามกะลา | น. ชามเนื้อกระเบื้อง รูปร่างคล้ายกะลา ด้านนอกสีน้ำตาลแก่ ด้านในสีขาว เขียนลายสีคราม มีขนาดต่าง ๆ กัน. |
โซ่ง | น. ชาวไทพวกหนึ่ง ผู้ชายนุ่งกางเกงสีดำหรือสีครามแก่ ผู้หญิงนุ่งซิ่นสีดำหรือสีครามแก่มีลายขาวเป็นทาง ๆ ลงมา เรียกว่า ลายแตงโม, ซ่ง ซงดำ หรือ ไทดำ ก็เรียก. |
ตะพุ่น ๒ | ว. สีชนิดหนึ่งคล้ายสีครามจาง เป็นสีผ้านุ่งของพวกตะพุ่น เรียกว่า สีตะพุ่น. |
ตัดกัน | ก. ขัดกัน, ตรงกันข้ามอย่างสีแสดกับสีครามหรือสีเหลืองกับสีม่วง, (ใช้แก่สี) |
น้ำเงิน ๑ | ว. สีอย่างสีคราม. |
นิโลบล | หินสีขาบ, แก้วมีค่าสีครามอ่อน. |
ผัน ๑ | น. ชื่อบัวชนิด Nymphaea cyanea Roxb et G. Don ในวงศ์ Nymphaeaceae ดอกสีคราม, บัวขาบ หรือ ป้านดำ ก็เรียก. |
เมฆพัด | (เมกคะ-) น. ชื่อโลหะที่เกิดจากการเอาแร่มาหุงเข้าด้วยกัน แล้วซัดด้วยกำมะถัน มีสีดำเป็นมัน แววเป็นสีคราม, เรียกพระเครื่องที่ทำด้วยโลหะชนิดนี้ ว่า พระเมฆพัด หรือ พระเนื้อเมฆพัด. |
ลายคราม | น. เรียกเครื่องภาชนะเนื้อกระเบื้องที่เขียนลายเป็นสีคราม เช่น ชามลายคราม แจกันลายคราม, โดยปริยายหมายถึงของเก่าที่มีค่า เช่น เก่าลายคราม ไม่ใช่เก่ากะลา, เก่า, โบราณ, เช่น รุ่นลายคราม. |
สัตวา | (สัดตะวา) น. ชื่อนกชนิดหนึ่งในจำพวกนกแก้ว ตัวโต สีเขียวเกือบเป็นสีคราม. |
แส ๒ | น. ชื่อไม้เถาชนิด Jacquemontia pentanthos (Jacq.) G. Don ในวงศ์ Convolvulaceae ดอกเล็ก สีคราม, แสเถา ก็เรียก. |
อัญชัน | น. ชื่อไม้เถาชนิด Clitoria ternatea L. ในวงศ์ Leguminosae ดอกสีครามแก่ ขาว และม่วงอ่อน. |
อัญชัน | ว. เรียกสีครามแก่อย่างสีดอกอัญชัน ว่า สีอัญชัน. |